در قرن بیستم، مسلمانان مباحث و مطالب بسیاری دربارۀ «منزلت ن در اسلام» مطرح کردهاند. بخش عمدهای از این مجادلات تدافعی بوده است ـ دفاعی دربرابر انتقادات مدرنیستها از قوانین تبعیضآمیز خانواده و روابط جنسیتی نابرابر، که به زعم آنها با استفاده از متون اسلامی توجیه شدهاند.
در قرن بیستم، مسلمانان مباحث و مطالب بسیاری دربارۀ «منزلت ن در اسلام» مطرح کردهاند. بخش عمدهای از این مجادلات تدافعی بوده است ـ دفاعی دربرابر انتقادات مدرنیستها از قوانین تبعیضآمیز خانواده و روابط جنسیتی نابرابر، که به زعم آنها با استفاده از متون اسلامی توجیه شدهاند.
این بررسی را با توصیف کلی مفهوم اقتدارِ مردانه آنگونه که علمای پیشامدرن برساختهاند آغاز میکنم، مفهومی که همچنان در قوانین خانوادۀ مسلمان در عصر حاضر انعکاس دارد. سپس تلاشهایی را که از اوایل قرن بیستم برای تولید دانش جدید و تحولخواهانه دربارۀ مفاهیم برابری و عدالت جنسیتی در تفکر حقوقی اسلامی صورت گرفته مرور میکنم. این مرور با مطالعۀ نوشتههای سه متفکر نواندیش مقاطع شاخصی از تاریخ اصلاحاتِ قانون خانواده صورت میگیرد. مجموعۀ این نوشتهها چهارچوب و روششناسی مشخصی برای بازتفسیر متون مقدس اسلامی، که با خانواده و مناسبات جنسیتی در ارتباطاند، ارائه میدهد. این بررسی با ملاحظۀ تغییر تهای حقوقی و جنسیتی در بستر زندگی اجتماعیـاقتصادی مسلمانان از ابتدای قرن بیستم انجام میشود، تغییراتی که تا اواخر قرن به ظهور صداها و مباحث نه در مطالعات اسلامی منجر شدند. مقاله با پرداختن به مومات این تحولات برای پروژۀ ساخت قوانین خانوادهای با حقوق برابر میان زن و مرد درون یک چارچوب اسلامی به پایان میرسد.
ادامه مطلب
درباره این سایت